De gevolgen van het verbreken van een relatie met een narcist

De wanhoop voorbij: hoe verbreek je de relatie met een narcist?

Er is geen manier die het makkelijk maakt

Als je slachtoffer bent van een narcist in een relatie -of in meer dan één relatie-, dan ben je meestal al behoorlijk wanhopig als deze vraag zich opdringt: hoe verbreek je de relatie met een narcist? Kort antwoord: de vorm, dus de manier waarop je de relatie verbreekt, maakt meestal niet uit: een uitdaging wordt het toch! Of je er nu stiekem tussenuit piept of jouw narcist eerst flink de waarheid zegt, of iets daar tussenin probeert. Veiligheid is nummer één, zie hierna. En de communicatie met de toxische persoon plotseling helemaal blokkeren is niet netjes… nu gedragen narcisten zich ook niet bepaald netjes naar jou, maar deze manier helpt je niet: door de confrontatie tenminste één keer aan te gaan, overwin je angst. Hierdoor groei je en train je jezelf in het uiten van je grenzen en wensen naar narcistische types. Als je dat nooit doet, blijf je een magneet voor toxische mensen. Je (nieuwe) relaties volgen de standaards die jij nu neerzet.

Ook langer wachten maakt het niet makkelijker

De hoe-vraag kun je ook op de beslissing zelf richten: hoe neem je het besluit om de relatie met een narcist te verbreken? Daar zit een grotere uitdaging. Want wat je van de uitkomst van dit besluit verwacht, bepaalt voor het grootste deel of je dit besluit neemt. En hoe snel: als ontwakend slachtoffer van een narcist zit je lang in tweestrijd. Aan de éne kant omdat je deze persoon niet kwijt wilt en/of geen pijn wilt doen. Maar aan de andere kant vooral, omdat je de gevolgen vreest als je het contact beëindigt… en hoe langer je wacht, hoe meer nadelige gevolgen je gaat verwachten. Maar de nadelen van niets doen nemen óók toe: deze relaties worden niet blijvend beter, maar juist slechter: de narcist voelt jouw innerlijke strijd en reageert daar toch wel op. Dus je kunt beter aansturen op je definitieve beslissing.

De conclusie

Ik geef hier alvast de conclusie, zodat je de moed erin houdt… want ondanks de nadelen is er een blijvend positief effect van het beëindigen van zo’n moeizame relatie: vrijheid, rust en geleidelijk meer gezonde relaties. Die rust en vrijheid zijn ongekend en garanderen op zich al, dat je nóóit meer terug wilt naar toxische relaties. Net als de betere relaties die je ‘down the road’ vindt -lees dit blog ook! En zoals gezegd: doorgaan met een narcist is geen optie, want zo’n relatie is erg schadelijk en wordt nooit blijvend beter. Het beperkt je levensgeluk drastisch in alle opzichten. Een goede voorbereiding voor je je besluit kenbaar maakt aan de narcistische persoon in kwestie, kan wat scherpe kanten van de gevolgen halen. De goede voorbereiding en hulp zoeken is bij fysieke dreiging van de narcist een absolute must. In alle gevallen is het belangrijkste, dat je je besluit doorzet en de pijnlijke relatie niet hervat.

Het begrip 'narcist' en wat betekent een relatie met een narcist?

Wie relaties saboteert met narcistisch gedrag mag narcist heten

Je hoort mensen de aanduiding ‘narcist’ te pas en te onpas gebruiken. Van mij mag het, als het (andere) slachtoffers waarschuwt. Ik vind het kwalijker dat moraalridders muggeziften, dat je niet over mensen mag oordelen zonder diagnose. Want de meeste narcisten wíllen geen test en zeker geen diagnose, superieur als ze zich voordoen en doodsbang voor hun imago als ze zijn… Bovendien zeggen cijfers weinig. Geschat wordt dat 1 tot 5% van de bevolking kenmerken heeft van een narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPS). Maar narcisme betreft een veel breder spectrum van gedrag, van mild tot zwaar, dat al snel erg veel schade veroorzaakt -zie het blog Toxische relaties en Verborgen narcisme. Het is helemaal prima om de begrippen narcist en toxisch type vrij en als synoniemen te gebruiken. Zolang je bij de desbetreffende mensen maar uitgaat van hun destructieve toxische of narcistische gedrag. Zulke mensen hebben een narcistische relatiestijl: dat destructieve gedrag vindt plaats in relaties. Het saboteert die, waardoor het fijne, gezonde relaties onmogelijk maakt. En het brengt veel lijden voor de slachtoffers met zich mee. Trek dus je eigen conclusie, maar focus daarna op wat jij ermee wilt.

Kenmerkend gedrag van een narcist in een relatie

Een narcist in een relatie gaat vol voor het eigenbelang ten koste van dat van jou of anderen, desnoods verhuld en manipulatief. Heeft weinig empathie en doet alles voor het eigen imago. Daarom gebeurt pijnlijk gedrag naar jou vooral onder vier ogen. En niet als je hen pas kort kent of jullie verzoenen na een dipje: dan is de relatie tijdelijk wel (weer) fijn. Controle, manipulatie (vaak met slachtofferschap en schuldgevoel opwekken), gaslighting (jouw emoties en ervaringen verdraaien of ontkennen), passieve agressie, jaloezie, geen kritiek verdragen maar wel graag geven, geen open communicatie of effectieve conflicthantering, geen emotionele verdieping en ongelijkwaardigheid. Dit alles is van toepassing op elke soort relatie, dus niet alleen tussen geliefden.

Elke soort relatie met een narcist verbreken vergt veel moed

Voor en na de breuk is er pijnlijk en onredelijk gedrag

Een relatie met een narcist verbreken is één van de meest ingrijpende stappen die je kunt zetten. Niet alleen door de intensiteit van de band die je met zo iemand hebt, maar vooral door het pijnlijke en onredelijke gedrag dat onherroepelijk zal volgen. En eraan vooraf ging uiteraard, want dat gedrag pusht je tot een vaak tegennatuurlijke beslissing als een relatie totaal te beëindigen, of drastisch te beperken. De grillige reacties van de narcist op een relatiebreuk zou je graag geheel vermijden, wat uiteraard niet kan. Zo kunnen er sociale, materiële en financiële gevolgen zijn, die een zorgvuldige afronding vereisen, waartoe narcisten vaak niet bereid zijn. Als er gezamenlijke jonge kinderen zijn, schrikt het vooruitzicht van de bezoekregeling bij voorbaat af. De kinderen zullen regelmatig een weekend of week alleen zijn met de narcistische ouder, zonder dat jij erbij bent om hen te beschermen tegen gaslighting en manipulatie. En er zijn ook gebieden, waar je de gevolgen van een relatiebreuk met een narcist nog niet beseft of voorziet.

Een relatiebreuk met een narcist is nooit helder

Mensen kunnen uit elkaar groeien of er kan in een relatie onverenigbaarheid ontstaan, om wat voor reden ook… maar in gezonde relaties is dat bespreekbaar, waarbij al dan niet met consensus ‘low of no contact’ kan worden aanvaard. Beide partijen kennen de redenen en of ze het eens zijn of niet, de duidelijkheid geeft rust. En bij gezonde relaties wil je uiteraard niets beëindigen, maar is er juist inzet van beide partijen om de fijne band voort te zetten. Bij toxische relaties is dit allemaal niet mogelijk. Daar is het contact drastisch beperken of totaal verbreken helaas de enige optie, om als slachtoffer weer tot je recht te komen. Dit is een erg moeilijke en pijnlijke beslissing. De uitvoering is nog moeilijker. Er is met een narcist geen consensus maar vaagheid. Hierdoor heeft de neergang van een toxische relatie ook een sterk vervreemdend effect. Er is geen houvast, het voelt onveilig. De consensus of ‘closure’ komt nooit. Jouw behoefte hieraan geeft de narcist zelfs na de relatiebreuk nog controle. Kortom: een relatiebreuk met een narcist is nooit helder. De enige zekerheid die je erbij kunt hebben, is dat het besluit zélf voor jou glashelder is!

Elke soort relatie kan toxisch zijn

Let wel: ook al staat bovenaan een romantische afbeelding; in dit blog gaat het dus over élke soort relatie met mensen met narcistische trekken. Dit zijn natuurlijk niet alleen geliefden. Ouders, broers, zussen en andere familie, vrienden, buren, werkgevers en opleiders kunnen allemaal narcistische trekken met dito gedrag demonstreren. Toxische, waaronder narcistische gedragspatronen zijn universeel.

No contact gaan -volledig of niet- geeft hoe dan ook turbulentie

Maar volledig no contact geeft wel sneller rust en persoonlijk herstel

Volledig no contact gaan geeft het snelste rust en persoonlijk herstel, maar is lang niet altijd mogelijk. Je kunt samen kinderen hebben met je narcistische ex-partner. Of moet nog met je narcistische familieleden omgaan op speciale gelegenheden, zoals gedeelde mantelzorg voor een ouder. Je kunt ook contact willen houden met dierbare en/of kwetsbare familieleden, en om die reden incidenteel contact met andere, narcistische familieleden niet kunnen vermijden.

Foto Freepik

Ik heb met mijn narcistische ex-echtgenoot twee kinderen. De bezoekregeling was nooit het probleem; hij was en is naar hen niet gemeen. Maar ook als dit goed loopt of je geen enkele noodzaak hebt om nog contact met de narcist te hebben, verloopt het losmakingsproces verre van soepel. Ter illustratie raad ik aan op de “Over mij” pagina van mijn website, het stukje te lezen onder de kop “De No Contact Mythe” (boven de foto met de grafsteen). En verder naar beneden lees je ook over mijn steeds meer positieve ervaringen… kortom ik ben open over the Good, the Bad and the Ugly. ik houd niets achter en ‘walk the talk’!

Relatie verbreken narcist = onvermijdelijk trappen na incasseren

Hoe dan ook: in elke situatie waarin jij bewust een vorm van afstand in de relatie inbouwt, laten narcisten je niet zomaar gaan zonder jou na te trappen. De streken van narcistische types blijven je zenuwen en zelfbeeld lang ondermijnen. Lastercampagnes in je gezamenlijke netwerk, extreme gaslighting, druk uitoefenen middels jouw verantwoordelijkheids- cq. schuldgevoel, dan wel sabotage bij gezamenlijke materiële zaken zijn gemeengoed. Slachtoffers zien deze dingen al lang voor de contactbreuk aankomen en hikken daar terecht tegen aan. Vandaar dit blog: met wat richtlijnen en een hart onder de riem is deze grote overgangsfase hopelijk iets beter te behappen.

De narcist op afstand is nog niet uit je hoofd

Zelfs als de praktische bëindiging van de relatie achter de rug is, dan gaat het losmakingsproces in energetisch en emotioneel opzicht nog een tijd door. Meer hierover in het blog Trauma na relatie met narcist – herstellen van een toxische relatie. Deze mensen blijven óók bij volledig no contact een grote invloed op je uitoefenen. Uit het hoofd, uit het hart gaat hier andersom: zeker dierbare narcisten blijven in je hart. En daarmee helaas ook in je hoofd. Waar natuurlijk ook gewelddadige narcisten voor langdurig angstig gepieker blijven zorgen.
Narcisten gaan niet vanzelf uit je gedachten. Je moet eerst door een intens emotioneel proces heen. Wat je doormaakt en hoe je sneller af komt van het malen in je hoofd over de (relatie met) een narcist, zet ik helder uiteen in het e-book Ontruimingsbevel voor Ongenode Overblijvers.

Wanneer relatie met narcist verbreken?

Als je het hierboven genoemde narcisme kenmerkende gedrag in een relatie ervaart, weet je genoeg. Maar voor wie net wakker wordt of sterk twijfelt, nog even kort wat indicaties dat de houdbaarheidsdatum van een relatie is verstreken: structurele manipulatie -(passieve) agressie – emotionele of fysieke mishandeling – gaslighting en twijfel aan je eigen oordeel – veel piekeren over de ander en de relatie, en er is geen effectieve communicatie mogelijk – geen respect voor jou -met vaak pijnlijke aantasting van je gevoel van eigenwaarde. Geen respect voor jouw wensen en grenzen- geen steun ervaren, liegen, valse excuses en andere daden van (al dan niet micro-)verraad.

Genoeg is genoeg

Als je welke schade dan ook ervaart door het narcistische gedrag: fysiek, mentaal, emotioneel, psychisch, energetisch… jij bepaalt wat genoeg is. En wanneer jouw vertrouwen onherstelbaar kapot is! Al zul je door de gaslighting vaak een ander nodig hebben om vooral verborgen narcisme en zelf-gaslighting (jawel, dit neem je over van de narcist) te herkennen. Je gaslight jezelf door het gedrag van de narcist te rechtvaardigen -“het komt door trauma”, met anderen te vergelijken -“fysiek misbruik is veel erger, ik moet niet zeuren ” enzovoort. Maar het is vaak veel erger dan dat jij jezelf voorhoudt of in staat bent om te zien. Isoleer jezelf dus niet en deel je zorgen!

Veilige exit = je keuze blijven doorzetten

Bij herhaald grensoverschrijdend gedrag, zeker als dit ook fysiek is, is het belangrijk om van tevoren je plannen geheim te houden. Hiermee geef je jezelf ruimte om een veilige exit te plannen. Uiteraard geldt bij fysiek geweld, dat snelheid is geboden om een veilig heenkomen te zoeken met eventuele kinderen. Ga dan nooit meer in je eentje met deze persoon om en zoek hulp! Veel slachtoffers zitten in een traumabond en zijn in feite gehersenspoeld. Dan ben je zo vatbaar voor een lief woord of vals excuus van de dader. Veel slachtoffers gaan ook uit angst voor wraak terug. Toch is doorzetten met goede hulp de enige weg naar vrijheid, al zal dat een tijd in een veilige geheime opvangplek moeten zijn. Werk daar aan je weerbaarheid en helingsproces. Als jij groeit, verandert je energieveld en voel je je beter om je angst verder te overwinnen. Dan trek je geleidelijk betere situaties aan. Wat voor iedereen geldt, maar dit is cruciaal bij doodsangst.

Foto Jack Stalnaker- Flickr

Hindernissen en stappen om een narcistische relatie te verbreken

Schuldgevoel en compassie als je een narcistische relatie wil verbreken

Allereerst: veel slachtoffers zijn empathisch en voelen medelijden met de narcist. Dit brengt schuldgevoelens mee, want het is niet niks om de band met je oudere (groot)ouders, een labiele geliefde of eenzame verborgen narcistische vriend(in) te verbreken. Bedenk dan, dat narcisten hun eigen groeiproces blokkeren door hun onverwerkte pijnlijke emoties op jou af te reageren. Dus wees streng. Ik sleurde mijn kinderen mee in een echtscheiding, maar wat voor voorbeeld gaf ik mijn zoon en dochter, door me 13 jaar respectloos te laten behandelen door hun vader? Als ik voor de kinderen in mijn huwelijk met hun verborgen narcistische vader was gebleven, gaan ze in hun latere relaties pijnlijke grensoverschrijdingen ook langer tolereren. Ik gun hen zoveel beter!

Algemeen stappenplan voor No of Low Contact gaan met een narcist

1. Dus: overwin je verantwoordelijkheids- of schuldgevoel, compassie en empathie voor de narcist: jij bent níet de oorzaak van de relatieproblemen en de ander kan prima zonder jou overleven. Eerst empathie voor jezelf; voor anderen pas als je vrij bent en je helings- en rouwproces vordert. En dus jouw grenzen voorgaan boven je compassie en een eventueel charme-offensief van de narcist!

2. Verzamel bewijs: houd gebeurtenissen bij, bewaar belangrijke berichten en e-mails, en maak waar nodig foto’s of geluidsopnamen (voor jezelf of juridische bescherming).

3. Bouw een netwerk dat je steunt, met de waarschuwing dat (veel)familieleden en ook vriendschappen niet betrouwbaar zullen blijken als jij losbreekt uit ‘het systeem’. Wees ook kritisch met professionele hulp. Bij fysiek geweld: schakel instanties in als Veilig Thuis.

4. Plan je vertrek: denk aan veilige opvang, vertrouwde contacten, nieuwe wachtwoorden, verzamel belangrijke documenten en geld.

5. Houd contact minimaal: hanteer de No Contact-regel zo strikt mogelijk. Is direct afscheid te riskant? Kies dan voor een bericht of brief en laat opvang of hulpverlening weten wat je plan is. Bij gezamenlijke kinderen kan juridische ondersteuning nodig zijn voor het vaststellen van de alimentatie en de bezoekregeling.

Foto Mark Grafton -Flickr

Hoe kun je het beste een narcistische vriendschap beëindigen?

Het beëindigen van een narcistische vriendschap is ook pittig en kent dezelfde valkuilen, al zijn er geen kinderen of zakelijke belangen in het spel. Ik neem aan dat je je behoeften en grenzen wel hebt aangegeven aan zo’n toxische vriend(in). Licht je besluit tot beëindiging van het contact nog één keer kort en bondig toe. Dus dat je onvoldoende bevrediging ervaart in jullie contact en/of dat je grenzen onvoldoende gerespecteerd worden. Blijf bij je besluit, verwijder hen uit je telefoon en blokkeer hen op al je sociale media. Hen daar laten staan houdt energetisch lijnen open; dit vertroebelt je grenzen en het is al moeilijk genoeg om je aan het no contact te houden! Ga ook niet in discussie met wederzijdse kennissen. Houd het er hooguit op dat het contact niet goed voelde, zonder in details te treden. Narcisten oefenen via derden controle uit – wat ook de laatsten vaak beweegt tot toxisch gedrag. Dit is pijnlijk, maar houd ook met hen je eigen integere koers. Leg elke relatie naast de meetlat van jouw eigen behoeften, waarden en grenzen. Juist nu heb je echte vrienden nodig die jou steunen! Integere, betrouwbare mensen zijn goud waard…

Blijf alert op grillig gedrag van een narcist rond en na een relatiebreuk

Dit ligt in het verlengde van wat hiervoor is vermeld bij Veilige exit = je keuze blijven doorzetten. De veiligheid van jou en je eventuele kinderen is altijd prioriteit nummer één. Narcisten reageren altijd grillig: eerst zielig, dan boos en dreigend met van alles, met charme-offensieven en tegelijk financieel misbruik, nietsontziende laster en zelfs stalking (ga daarmee naar de politie). Of alleen al jouw zelfbeeld nog zoveel mogelijk verder ondermijnen met nare opmerkingen. Ik geef wat open deuren, maar niettemin: kies bij voorkeur voor telefonisch contact. Neem iemand mee bij afspraken in real life. Deel geen overbodige details, maar houd het kort en zakelijk: gegevens worden vaak uit zijn verband gehaald en waar mogelijk tegen je gebruikt. Houd je emoties in om escalaties te voorkomen. Geef pas openheid van zaken nadat de basis goed is geregeld: opvang, financiën, papieren. Kondig pas op het laatste moment je vertrek aan. Informeer instanties (zeker bij kinderen) en zoek juridische ondersteuning. Documenteer dreigementen en verzamel bewijs van wangedrag, wat gunstig kan zijn bij juridische hulp voor je eigen veiligheid en eventuele voogdij-conflicten.

Na een relatiebreuk met een narcist: ga no contact en BLIJF no contact!

Een absolute must voor jouw verwerkings- en herstelproces en je broodnodige rust, is het uit je leven weren van de desbetreffende persoon of personen. Verbreek dus na de afwikkeling van de relatiebreuk het contact. Volledig als dit mogelijk is -als je geen kinderen samen hebt- beperk in dat geval het contact tot wat minimaal noodzakelijk is (‘low contact’). En ga zo snel mogelijk alsnog volledig ‘no contact’. En houd het No Contact absoluut vol. Weersta zogenaamde ‘hoover-pogingen, waarin de narcist je terug in het contact probeert te ‘stofzuigen’= hooveren. Spreek met een vertrouwenspersoon af dat je die EERST en 24/7 mag appen als je voelt dat je overstag gaat om contact met de narcist te hervatten! De energie en het verstand van zo’n vertrouwd persoon weerhouden je daarvan. Hierna meer over hooveren onder de kop Van hoover-verlangen naar hoover-angst.

Je moet van narcisten écht afkicken als je een hechte relatie met hen hebt gehad. Waarom die verslaving zo sterk is, en hoe je sneller loskomt, lees je in de E-Books Geruisloos Geketend, 10x Toxisch Gehecht & Onthecht Tips. En als je erg empathisch bent ook in het e-book De Vijf Verzwegen Verbindingen. Klik op de onderstaande coverfoto’s voor wat elk boek je oplevert!

Te vermijden fouten als je een relatie met een narcist beëindigt

Fouten vóór de breuk

Kort en krachtig (been there, done that en jij waarschijnlijk ook ;- ) : uit opwelling handelen zonder voorbereiding. Ze roeren vaak in je diepste emoties en het kan je teveel worden. Slaap er altijd wat nachten over! Ook weer niet te lang: als je weet dat het niet beter wordt, blijf dan niet op wonderen hopen. Toxische relaties worden nooit duurzaam beter! Uiteraard moet je je bij zakelijke belangen goed voorbereiden en strategisch beperkt communiceren. Zo ook met fysiek gevaar en/of gezamenlijke thuiswonende kinderen, zie hiervoor.
Verder is het een energiedrain als je in discussie gaat in de hoop op erkenning of excuses. Een zachte of geleidelijke exit werkt ook tegen je: narcistische types voelen elke toename in afstand of terughoudendheid haarscherp aan en trekken nog meer uit de kast om je vast te houden of te bestrijden! Aan de andere kant: wees ook niet open. Studeer discreet op je beste opties.

Fouten na de breuk

Als je eenmaal no of low contact bent, kun je in emotioneel opzicht erg vatbaar blijven voor kansen op hervatting van de relatie. Omdat die ook goede momenten kende, omdat je -deels ongezond- gehecht bent aan de narcist. En ondanks alles oprecht houdt van deze persoon. En ook door je compassie voor de ander (narcisten hebben veel trauma), empathie voor zijn of haar problemen, dan wel omdat je niet zonder echte afronding van de situatie verder denkt te kunnen. Dat kun je zeker wél en zul je wel moeten, want zogenaamde ‘closure’ krijg je sowieso nooit met een narcist. Want die communiceert niet kwetsbaar en open, neemt geen verantwoordelijkheid en houdt jou onder controle met onzekerheid.

Dit alles maakt je de eerste tijd erg gevoelig voor “hoovering” of stofzuig-pogingen van de narcist om hernieuwd contact te krijgen. Appjes uit het niets met “ik mis je”… “Sorry…” of “Ik wil graag weer praten”… boosten je hoop. App dan snel EERST met een vertrouwd persoon, die deze betovering stevig verbreekt! Lees verder onder de rode kop hierboven: Na een relatiebreuk met een narcist: ga no contact en BLIJF no contact!

Van Hoover-verlangen naar Hoover-angst

Het terugdenken aan mooie momenten met de narcist, of gewoon goede kanten van hem of haar, wakkert je stille hoop aan dat die weer contact met je opneemt na de breuk. Je kunt zelfs stiekem teleurgesteld zijn, als je niet wordt ‘gehooverd’. Of als het wel gebeurt, is het vaak erg moeilijk om je in te houden (of om zélf geen contact met de ander op te nemen). Houd je in, want anders ben je verder van huis en begint je losmaakproces weer van voor af aan! Nog een simpele maar doeltreffende tip: maak een lijst van de pijnlijke dingen die de narcist heeft gedaan of nagelaten. Pak die er telkens bij en lees hem over op wiebelige ‘pro-hoover’-momenten. Dan weet je weer waarom je geen contact meer wilde en ben je weer bij de les!

Ik was zelf juist enkele jaren doodsbang voor hoover-pogingen van mijn narcistische ex-contacten. Of eerder: doodsbang dat ik niet sterk genoeg zou zijn en alle cycli zich zouden herhalen. Dat is nu over, ik vertrouw volledig op mijn onderscheidingsvermogen en sta 100% in voor mijn wensen en grenzen!

Fouten vóór en na de breuk wat betreft eigen en gezamenlijke vrienden

Gezamenlijke bekenden leer je, net als je eigen vrienden, pas goed kennen als je de relatie met de narcist hebt verbroken. Ze accepteren jouw verklaringen voor het beëindigen van de relatie lang niet allemaal. Het narcistisch misbruik was hen zogenaamd niet bekend. Of de ernst ervan is hen ontgaan, want ze kennen de narcist juist als een prettig persoon. Er zullen er zijn die jou, al dan niet goedbedoelend, verder proberen te gaslighten. Je trapt er gemakkelijk in, maar loopt erop leeg als je defensief reageert, of zelfs bevestiging van hen probeert te krijgen. Zoek geen validatie bij hen, want die krijg je nooit. Ze uiten al dan niet verhuld hun ongenoegen over jouw besluit om met de narcist te breken. Ga niet in discussie, dat is energieverspilling. En je bent aan niemand verantwoording schuldig. Dan een spoiler alert: er kunnen ook afvallers zijn onder jouw eigen ‘vrienden’… zij benutten jouw breuk met de narcist, om zich ook snel van jou te ontdoen. Dat is schokkend en erg pijnlijk, bovenop alle stress die je al hebt… maar het is tenminste snel duidelijk waar deze mensen staan. Ik hoop dat jij voor dergelijk extreem pijnlijk gedrag mensen vindt die je steunen. Accepteer het verder, als (of dat…) jouw netwerk door de breuk kleiner wordt.

Gevolgen van het verbreken van een narcistische relatie

Relatie met een narcist verbreken: concrete gevolgen

Het verbreken van een toxische relatie met een narcist is uiteindelijk een enorme bevrijding… maar de nasleep van zo’n contactbreuk is zonder uitzondering grillig en in sommige opzichten heftig: lastercampagnes bij gezamenlijke contacten, stalking, dreigementen, en soms fysieke agressie, financiële sabotage, bijvoorbeeld weigeren van alimentatie of juridisch getouwtrek (zeker als er kinderen zijn). Je kunt het niet bedenken op welke manieren ze hun invloed nog op jou proberen uit te oefenen.

Relatie met een narcist verbreken: psychische en energetische gevolgen

Nadat de concrete gevolgen uitgewerkt zijn, kamp je nog een tijd met de nasleep van de traumatische relatie en gaslighting: je kunt een mix ervaren van intense hunkering naar de narcist, schuldgevoelens en medelijden, hevige angst, stressklachten en zelfs burnout, depressieve gevoelens en zelfwijfel. Die emoties navigeren is erg pittig. Weerstand ertegen helpt niet, maar ze voeden evenmin. Ruimte geven aan het proces, liefst met betrouwbare hulp geeft heling en groei. Daarbij komt: je bent echt gehersenspoeld door de langdurige gaslighting! Het vergt bewuste inspanning om jezelf weer te leren kennen zoals je echt bent. En weer volledig op je eigen beoordelingsvermogen te vertrouwen. Onderaan meer tips voor heling en “ont-gaslighten’.

Blijvende rust en vrijheid komen langzaam maar zeker

Uiteindelijk rapporteren veel slachtoffers na maanden -of eerder enkele jaren- een blijvend gevoel van vrijheid, rust en een veel sterker gevoel van eigenwaarde. Om je zover geheeld te voelen, moet je nu focussen op het doorbreken van je éigen belemmerende gedachten. Tegelijk ga je een complex rouwproces door -straks meer hierover-, waardoor je langzaam maar zeker loskomt van de energetische band die na het verbreken van het contact met de narcist blijft bestaan. Die zich uit in hardnekkig herkauwen van de relatie, wat de ander deed en naliet, wat jijzelf beter had moeten doen… Na een tijdje ben je meer los, maar dan ben je weer bang voor een her-opleving van de gekmakende mix van nostalgische en pijnlijke gedachten. Zie hierboven: dan kun je erg bang worden dat de narcist je hoovert oftewel terugzuigt in een vorm van contact.

Heel je trauma en ont-gaslight jezelf: valideer jóuw werkelijkheid

Geef het verwerkings- en rouwproces de ruimte

Na het verbreken van de relatie neemt je helingsproces een vlucht, mits je strikt no contact blijft. Je omgeving kan erg bot zijn waar dat proces te lang duurt naar gemiddelde maatstaven. Geef je proces toch alle tijd die het vergt: dit is een complex relatietrauma met vaak complexe rouw. Je hebt geen ’closure’ en de persoon die je mist leeft nog. Rouwen om een overledene is anders en volgt vaste stadia. Het verwerken van een narcistische relatie en een breuk met een narcist is grilliger en gaat niet lineair omhoog, maar eerder met twee stappen vooruit en dan weer één terug. Ruimte voor dit proces maken en optimale zelfzorg zijn echt nodig. Steun van mensen met helder bewustzijn -liefst ervaringsdeskundigen- helpt je sneller uit de hersenspoeling of gaslight door de narcist. Want die bepaalt nog een tijdje je zelfbeeld, dat geleidelijk zuiverder en krachtiger wordt. Dan ga je je ook steeds beter voelen. Wat steeds langer aanhoudt. Dat is je beloning voor je dappere acties!

Nieuwe relaties aangaan

Deskundigen geven slachtoffers van narcistisch misbruik vaak het advies, om ten minste één jaar celibatair leven. Ik vind dat best kort, en ook daarna is de dating-wereld een mijnenveld waar ik uit zou blijven… maar dat is persoonlijk. Jezelf isoleren uit angst voor herhaling is ook niet goed, integendeel: fijne, steunende contactmomenten met mensen zijn enorm helend! Super als je die in je bestaande netwerk hebt. Zo niet, dan is een professional ook heel fijn, want je bent door een heel eenzaam, vervreemdend proces gegaan dat je nog een tijdje daarna aangrijpt. Bevestiging en steun krijgen is enorm helend.

Laagdrempelig en aanvankelijk vrijblijvend = zo veilig mogelijk

Als je je wat steviger voelt, is het belangrijk om werk te maken van je behoefte aan nieuwe contacten. Nieuwe mensen leren kennen kun je laagdrempelig en vrijblijvend doen in bijvoorbeeld eenmalige groeps-activiteiten als wandelingen, creatieve of sportieve evenementen. Houd dezelfde behoeften en waarden en grenzen voorop als waar het in de verbroken relatie(s) op afknapte. Je zult best nog eens een rode vlag negeren en toxisch gedrag ervaren. Wees dan mild voor jezelf. De kans op herhaling van patronen neemt af als je herkent waar je kwetsbaarheden liggen, maar het is meestal achteraf dat je beoordelingsfouten ontdekt. Volgende keer beter. Het is al super dapper en bewonderenswaardig, dat je zover bent dat je het probeert. Wees trots op jezelf. Je trekt geleidelijk steeds betere relaties aan!