Een destructieve relatie loslaten is een uitdagend, actief proces
Het proces van loslaten gaat ook door als je geen contact meer hebt
Het klinkt te gemakkelijk, loslaten. En dat is het ook. Het loslaten van een destructieve, toxische relatie lukt niet met een intentie zetten en een (afscheids) ritueel, zoals het doorknippen van energetische ‘koorden’. Het is een actief en pittig proces met een lange nasleep. Het strekt zich uit tot een tijd na het beëindigen van de relatie met een narcist cq. toxische persoon. Die kan overigens iedereen zijn, dus niet alleen een partner of geliefde. Het losmakingsproces heeft dezelfde uitdagingen, ongeacht de soort relatie. Hier lees je, waarom dit loslaten zo moeilijk is. En hoe je dit proces versnelt.
Wat zijn signalen, dat je een toxische relatie moet loslaten?
Acute redenen voor het loslaten van een toxic of toxische relatie
Niet acute redenen voor het loslaten van een toxische of giftige relatie
Vergeleken met de genoemde acute redenen, heb je hier meer tijd om na te denken wat je zelf precies wilt en hoe je je voelt ten aanzien van het verbreken van de desbetreffende relatie. Dit is echter wel nodig, als je betere relaties wilt. Een relatie met enkele van deze kenmerken, zal niet veranderen in een voedende en liefdevolle, (h)echte connectie. En het voortzetten en tolereren van onderstaande zaken verhindert, dat je wél meer liefdevolle en gezonde relaties krijgt:
- De relatie voelt zwaar of dood, geeft onvoldoende emotionele voeding of connectie
- Je ervaart veel verdriet door wat er in de relatie al dan niet gebeurt, of is gebeurd. Als je op een rij zet wat de persoon heeft gedaan en/of nagelaten, dan is je grens bereikt
- De ongelijkwaardigheid in investeren in elkaar en in de relatie maken de lasten voor jou zwaar, terwijl er weinig tegenover staaat
- Constructief communiceren lukt niet; de relatie is in praktische zin onwerkbaar
- Ook wanneer de relatie al bekoeld is kost die je nog veel energie: je denkt er vaak aan, je voelt angst maar tegelijk ook nog een verlangen om te herconnecten met die persoon. Je zou er graag onverschilliger tegenover staan
- De ander heeft op diverse manieren nog steeds veel invloed en daar wil je van af
- De pijnlijke evaringen rond deze slechte toxische relatie weerhouden je om met mensen om te gaan. In het bijzonder om nieuwe relaties te zoeken
- Je hebt je eigen gedrag redelijk helder, dat maakte dat je in die toxische relatie langer bent doorgegaan dan dat je nu zou doen. Je neemt deze lessen nu ter harte en handelt ernaar
- Door dit alles voelt zo’n bekoelde toxische relatie erg onprettig. Dat wil je kwijt!
Je narcistische partner/vriend(in)/familie loslaten: je wil het echt-
-maar de praktijk is moeilijk: hoe loskomen van een narcist?
Ja, moeilijk is het… maar waarom? De hoofdreden dat loskomen zo moeilijk is, is dat de emotionele en energetische verbinding tussen jullie oersterk is. Jullie hebben allebei trauma dat met elkaar resoneert. Dit klinkt zwaar, maar je kunt toxische relaties bij uitstek benutten om te helen. Doordat toxische mensen hun trauma juist verdringen met vooral controlebehoefte, zitten jullie allebei gevangen in een houdgreep, die stoelt op erg ongezonde hechtingspatronen. Ik noem ze hierna. En alleen jij kunt jezelf bevrijden – toxische mensen zullen nooit als eerste gaan.
Naast psychisch is de connectie ook energetisch. En energie gaat voorbij tijd en ruimte. Het maakt dus niet uit dat je geen contact meer met die persoon hebt, of fysiek ver uit elkaar woont. Deze connectie blijft voortbestaan en houdt een belemmerende invloed op je, als je je trauma’s niet heelt. Hiervoor is het overigens wel belangrijk om het contact met die persoon zoveel mogelijk te verbreken.
De vijf grootste belemmeringen om toxische mensen los te laten
Dit zijn de universele redenen, waardoor het loslaten van de toxische relatie en dito persoon zo lastig is. Ze gelden voor ieder slachtoffer en ik herhaal nog maar even, dat het niet uitmaakt, wat voor soort relatie het betreft.
1. Je verwart jouw wensen en toekomstvisie met die van toxische mensen
Deze wordt zelden genoemd, maar het is de allergrootste belemmering om los te komen van een narcistisch type. Want jij denkt, dat jouw (voormalig) positieve verlangens en toekomstvisie met betrekking tot de relatie, van jouzelf zijn. Dat was misschien zo in het begin, (of) toen de relatie goed leek, maar ze zijn alleen van de narcist, als jij de relatie als pijnlijk ervaart. En al veel twijfelt over deze persoon en de relatie. Jij voelt zelfs vaak de ónbewuste verlangens van de narcist. Het zijn dus niet jouw behoeften! Test dit schokkende gegeven door jezelf een paar dagen helemaal alleen zonder (app)contact af te zonderen. Bezoek geen sociale media van deze persoon en vermijd alle aan hem of haar gerelateerde zaken.
Op dagen dat ik alleen in mijn eigen energieveld was, wilde ik zelf echt van zo’n pijnlijke toxische relatie af. Maar ik draaide direct 180 graden om, als ik de toxische persoon in kwestie weer sprak of zag. Dit is het effect van de in toxische/narcistische relaties heersende, gedeelde fantasie (‘shared fantasy”). De toxische persoon bepaalt vanaf het begin het positieve beeld van de relatie, en voedt dit onregelmatig. Jij blijft dit positieve beeld houden, ook al spreken de feiten dit tegen. Zelfs zonder letterlijke beloftes heb je de visie van de narcist geïnternaliseerd. Je kunt dus jouw behoeften en wensen voor je leven niet helder bepalen en 100% vertrouwen dat ze bij jou horen, zolang je in de invloedssfeer van de narcist bent! Neem dus de genoemde afstand zo vaak mogelijk in acht en blokkeer de sociale media. Ga liefst helemaal no contact als je zo snel mogelijk zuiver wilt voelen wat jij wilt.
In het bijzonder sterk empathische, sensitieve mensen die af willen van alle energetische verbindingen met een narcist/toxisch persoon, doen hun voordeel met de vijf vrijwel onbekende manieren waarop je aan toxische mensen gehecht bent. Ze staan in het e-book De Vijf Verzwegen Verbindingen.
2. Schuldgevoelens en/of medelijden
Ook al weet je voor jezelf dat het genoeg is -je hebt alle signalen afgetikt dat de onderhavige relatie toxisch is en niet beter wordt- dan voel je je toch vaak schuldig om afstand te nemen. Of je hebt medelijden, omdat deze mensen zelf ook met van alles worstelen. Compassie is mooi, maar belemmert je sterk met toxische mensen die jou slecht behandelen. Ze maken misbruik van jouw compassie. Wat hier goed helpt is het bijhouden van een logboek/zwartboek van de pijnlijke dingen die de ander heeft gedaan of nagelaten. Lees dit steeds weer na op momenten dat je compassie opspeelt, al dan niet bewust aangezwengeld door de toxische persoon zelf. Zie verder onder de kop (bruine letters): Wat bevordert het proces van loslaten van een toxische relatie?
Als je je schuldig voelt over iets dat jij deed of nalaat in de relatie dat in strijd was met je eigen(!, zie onder 1 hiervoor) morele kompas, dan is een verontschuldiging voldoende. Pas op als de ander je schuldgevoelens blijft uitmelken. Ga niet overstag door zielige verhalen en slachtofferschap! Jouw compassie mag nu eindelijk jouzelf betreffen: je hebt als slachtoffer genoeg stress, verwarring en verdriet gehad van deze toxische relatie!
3. Angst
Angst in toxische relaties gaat in hoofdlijnen over de verwachte negatieve reactie van de narcist/toxische persoon in situaties waarin jij iets wilt doen of laten in de relatie. Zoals:
• Je behoeften in de relatie wil uiten
• Je grenzen aan wil geven
• De ander opbouwend bedoelde kritiek wil geven
• Met de ander openhartig wil communiceren over (andere) kwetsbare onderwerpen
• Je “beter” wil doen of zijn, waar je je je voelt tekortschieten naar de ander(s’ maatstaven)
Uiteraard zie je uit angst op tegen het aangeven van een drastische grens als het beëindigen van het contact met de toxische persoon. Gezien je ervaringen met toxisch gedrag, verwacht je negatieve gevolgen. Hierbij wordt ook angst geraakt, doordat de gevolgen die je verwacht, lijken op iets traumatisch dat je ooit hebt meegemaakt. Dat kan onbewust zijn, maar je lichaam reageert er wel op. Het zal samenhangen met iets van afwijzing of verwijdering van belangrijke toxische mensen in je leven waar je destijds afhankelijk van was, zoals je opvoeders. Je lijf weet waar je verstand nog omheen beweegt… tot je mijn scherpe en confronterende e-book Afdankfase Alarm leest. Wat je jaren stress en verdriet bespaart
Hoe dan ook: dezelfde angst voor de reacties van toxische mensen speelt dus bij het aangeven van grenzen. Wat je kunt verwachten als je dit rustig met kleine dingen test, lees je in het e-book Toxische Types? 3 Testen. Dit is extra nuttig als je nog niet precies weet wat je met de relatie aan moet, maar eerst meer zekerheid wilt over hoe toxisch de desbetreffende persoon is.
Nog wat tips over angst in dit verband: natuurlijk is het persoonlijk, waar je precies bang voor bent. Aan de angst ligt dus jouw eerdere relatietrauma ten grondslag, dat ergens resoneert met wat je verwacht dat er gaat gebeuren in déze relatie. Je kunt verbanden zien of voelen met dat oude trauma. Vaak heb je via de huidige situatie een spontane doorbraak in de verwerking van een oud, tot dan toe onverwerkt stuk trauma. Besef bij een dergelijke heftige “regressie”-ervaring, dat je het destijds overleefd hebt en dat nu weer doet. Angst kan letterlijk als doodsangst voelen. In dat geval kun je beter vóórdat je drastische stappen zet rond de toxische relatie, je angst eerst nader onderzoeken. Een traumabased coach leidt je hierbij en fungeert daarbij als bliksemafleider. De scherpe kanten gaan ook van je angst af, door reëel te zijn -mede door goede voorlichting- over wat je kan verwachten na je acties richting de toxische persoon. Maar elke vorm van angst verdwijnt pas echt, wanneer je ondanks alle weerstand telkens weer doorzet en je angsten trotseert. Let wel: doe dit niet bij gewelddadige toxische mensen. Zorg dan voor een zo veilig mogelijke aftocht en hulp bij het verbreken van het contact.
4. Onderbroken bekrachtiging put ratten uit en maakt junkies van mensen
In toxische relaties zijn meestal ook fijne contactmomenten. Die zijn totaal niet te rijmen met het pijnlijke toxische gedrag dat de relatie kenmerkt. Laboratoriumratten, die door het bewegen van een hendel onregelmatig brokjes konden kregen, focusten obsessief op de hendel en verwaarloosden hun jongen, vachtverzorging en spel. Andere belangrijke dingen verwaarlozen doe je als slachtoffer van een narcist ook, die in feite als hendel fungeert waar jij je vol op richt omwille van de grillig verstrekte beloning -fijn contact, liefde, saamhorigheid enzovoort. Je hunkert naar de goede momenten, die er af en toe ook zijn en die je weer hoop geven… die vervolgens weer keihard instort als de ander je weer eens pijnlijk behandelt. Zo worden de goede momenten een verslavende obsessie. En net als de ratten krijg je last van stress, als een toxische dierbare jou onregelmatig op afstand houdt, dan wel jou op andere manieren passief agressief behandelt.
Foto Toxygene84 -Flickr
5. Traumabonding -ook dat maakt een toxische relatie erg verslavend
Dit steeds willekeurig belonen is voor mensen even verslavend. En natuurlijk vreet het energie om steeds heen en weer gaan tussen hoop en teleurstelling of zelfs vrees. Dit hot-cold gedrag heet in de psychologie officieel onderbroken bekrachtiging; in een meer extreme variant is het traumabonding. Het straffen gebeurt dan meer expliciet door dreiging met vormen van misbruik of geweld, af te wisselen met momenten van intense emotionele connectie. Slachtoffers gaan niet alleen steeds uit angst terug naar zulke daders: ze voelen met hen een sterke connectie, net als bij het beruchte Stockholm-syndroom. Maar de verslaving aan de dader is er even goed in minder heftige, maar nog steeds in emotioneel opzicht grillige en onveilige toxische relaties. Je gaat zeker een paar keer de fout in als je geen relatie meer met een narcist wilt en afstand neemt. Slachtoffers gaan vaak wel zes of zeven keer terug om het opnieuw te proberen… been there, done that. Door steeds een stuk trauma en verdriet te verwerken en met het herwonnen inzicht en lef weer wat meer grenzen te stellen, lukt het uiteindelijk om blijvend los te komen.
De universele manieren waarop je geleidelijk muurvast hecht aan toxische mensen, én hoe je los komt, lees je uitgebreid in het e-book Geruisloos Geketend – 10x Toxisch Gehecht & Onthecht Tips.
Liefde voor en/of gehecht zijn aan de narcist, dat verdriet bij gemis geeft
Wat bevordert het proces van loslaten van een toxische relatie?
Negatief logboek of zwartboek
Met stip op nummer 1 voor mij, mijn klanten en andere slachtoffers: houd een negatief logboek bij. Per toxische persoon houd je digitaal of in een schrijfblok (bij mij lag het naast mijn bed) bij met welke toxische persoon wat gebeurde. Met hun gedrag dat pijn doet, jouw relatiebehoeften en waarden die niet aan bod komen, jouw grenzen die werden overschreden en wat je niet met de ander kunt bespreken (of waar je loze beloften op kreeg). Op zwakke momenten waarin je terug verlangt naar de toxische relatie(s), vergeet je soms hoe erg het was. Pak je schrift of bestand erbij, lees en huiver. Dan dringen de uitzichtloosheid, frustratie en pijn van die relatie weer helder door! Je herkent ook patronen in je eigen gedrag, waar je toxisch gedrag zelf faciliteert. Ook wat dit betreft is een logboek goud waard om jezelf op koers te houden.
Bestudeer wat resoneert over (energetische) hechting aan narcisten
Blijf jezelf informeren over alles wat met toxische relaties en narcistisch misbruik te maken heeft. Juist ook over de fase na het bekoelen of het einde van een toxische relatie. Psychologische verklaringen als hiervoor onder 2 t/m 5 zijn helpend. Mij persoonlijk hielpen vooral energetische zienswijzen; met name de onder 1 genoemde. En jawel: ook spirituele, terwijl ik in mijn nog onbewuste jongere jaren totaal niet spiritueel was. Ik zie de lessen die je krijgt van toxische mensen als ultieme leerschool in loslaten en jezelf leren kennen. Waardoor je bewustzijn ook in spiritueel opzicht groeit. Die wereld kende ik niet, maar door een toxisch zielsliefde proces ging dit hard. Ik voelde ondanks de aaneenschakeling van pijnlijke uitdagingen (zie Gwen op mijn website), dat ik ingenieus geleid werd naar de stukken betere tijden, die ik nu beleef!
Werk stap voor stap aan een beter leven, met eerst alle ruimte om te helen
Sta regelmatig bewust stil in je eigen energie (zie hierboven onder punt 1!), waar jouw prioriteiten in je leven liggen. En blijf elke dag kleine stappen zetten om die zaken te verkrijgen of te bevorderen. De eerste tijd zal dat vooral een veilige cocon zijn, waar je ongestoord kunt helen van de impact van het einde van de toxische relatie zoals die was. En wie weet van nog meer relaties die daardoor ook sneuvelen. Verwen jezelf en beloon kleine stappen van zelfzorg, het toelaten van verdriet, het overwinnen van angst bij eventuele confrontaties in de nasleep van de relatie. Zoek alleen gezelschap van betrouwbare mensen die jou steunen. Zoek een expert als je voelt dat je vastloopt of steeds dezelfde pijnpunten in dezelfde hevigheid blijft ervaren. Dat maakt het onnodig zwaarder.
Na verloop van tijd voel je af en toe weer een behoefte om je horizon te verbreden, oude hobby’s op te pikken, mensen te ontmoeten. Volg die behoefte rustig. Groots en perfect is niet nodig; doe het stap voor stap, zonder grote ambities maar mét jouw waarden en behoeften als richtsnoer. Voelen (nieuwe) mensen niet goed, houd het dan wat die mensen betreft bij één ervaring. Doe met nieuwe mensen vrijblijvend kortdurende activieteiten en leg jezelf nergens vast. Jij mag helemaal bepalen hoe jouw proces het beste ondersteund wordt. Doe simpelweg wat je energie geeft en vermijd energiezuigers.
Veelgestelde vragen & antwoorden -met meer onthechtingstips:
Hoe laat je een toxic relatie los zonder schuldgevoel naar je omgeving?
Hier geldt hetzelfde als hiervoor onder 2, al betrof het daar vooral schuldgevoelens naar de toxische persoon zelf. Dit kan zich uitstrekken naar de omgeving. Als gezamenlijke contacten vragen stellen en zelfs op jouw schuldgevoel spelen, is het volgende erg belangrijk. Geef hooguit een korte verklaring voor het feit, dat je afstand neemt van de toxische persoon. Ga niet in verdediging of discussie. Helaas ga je ontdekken wie betrouwbaar en integer zijn en wie niet. Verwacht, dat er meer relaties verslechteren als gevolg van de relatiebreuk met de toxische persoon. Lees in stilte je ‘zwartboek’ en houd ook van deze mensen schriftelijk een lijstje bij van hun eventuele toxische, manipulatieve gedrag of gebrek aan steun. Lees het desnoods hardop; dit geeft je extra kracht en boosheid. Daarmee sta je stevig en druk je schuldgevoelens de kop in!
Welke stappen kun je nemen om een giftige relatie los te laten?
“Stappen” klinkt alsof het loslaten van een narcistische relatie een overzichtig, lineair proces is. Maar het is het tegenovergestelde, met als maximum tempo twee stappen vooruit, één achteruit… De belangrijkste richtlijnen zet ik nog een keer kort op een rij -ze zijn even belangrijk:
- Maak een overzicht van alle pijnlijke dingen die een toxisch persoon in relatie met jou doet of nalaat. Lees dit door als je twijfelt en vul het aan als er meer zaken bijkomen.
- Ga no of low contact -zo min mogelijk contact met de toxische persoon en alles dat jou aan hem of haar herinnert.
- Trek je vaak terug op een veilige plek met zo min mogelijk invloed op je eigen energieveld.
- Bepaal jouw prioriteiten voor de rest van je leven -of beter: het begin van je nieuwe leven!
- Zet elke dag kleine stappen rond wat jij in dat nieuwe leven wel en niet wil ervaren.
- Blijf oefenen in het grenzen stellen naar al dan niet toxische mensen: nee is een hele zin.
- Herken je eigen patronen die toxisch gedrag faciliteren. Noteer je valkuilen, zodat je deze herkent bij een volgend moment van connecten met moeilijke/toxische mensen.
- Verwen jezelf, heb goede zelfzorg(routines) en vier ook kleine successen. Het is niet niks wat je doet: tegen toxische normen ingaan vergt heldenmoed.
- Geef je rouw- en helingsproces alle tijd en ruimte. Rouw ook om de verloren toekomst met de toxische persoon. Jouw hoop en verlangen zijn legitiem, maar in deze relatie niet gebaseerd op feiten. Al helend trek je geleidelijk betere relaties aan voor jouw verlangens.
- Toets bij veel zelftwijfel jouw ervaringen met betrouwbare mensen. Dit is nodig, omdat je zo gegaslight bent in de relatie(s), dat jij onbewust de perceptie van de ander overneemt.
- Blijf jezelf goed informeren over alles dat jou interesseert inzake narcistisch misbruik en toxische relaties, vooral verborgen narcisme, emotionele verwaarlozing, gaslighting, zelfhulp en heling, rouw, psychologische en spirituele aspecten van het helingsproces.
- Probeer emoties die opkomen zo snel mogelijk te verwerken. Als het niet uitkomt, doe het dan thuis, of in de natuur zodra dit kan. Laat boosheid toe: die geeft je extra kracht.
- Blijf je hangen op bepaalde thema’s of situaties; zoek dan hulp. Niet persé een heel traject. Maar de steun en (online) aanwezigheid van een helpende expert doorbreekt impasses en versnelt je proces enorm als je blinde vlekken houdt.
- Geef jezelf en je helings- en rouwproces alle tijd. Het is complexe rouw en je krijgt nooit een bevredigende afronding met een narcist. Accepteer dit. Zie in dat alles zich op ingenieuze wijze ontwikkelt ten behoeve van jouw noodzakelijke upgrade naar betere relaties!
Hoe lang duurt het loslaten van een karmische of destructieve relatie?
Karmisch is een beladen term. Ik noem hem op deze plek vanwege een grote valkuil. Zelf zat ik in een toxische intieme relatie die aanvoelde als ‘bedoeld,’ en dat idee heeft me lang vast in hoop gehouden (voor wie niet in toeval gelooft, is alles “bedoeld” natuurlijk…). Maar de intensiteit is extra groot bij fysiek contact. Er is maar één advies: blijf trouw aan je waarden en behoeften en toets die aan de feiten. En leer van je patronen, ook als de relatie allang voorbij is. Heel het onvermijdelijk opkomende trauma dat diep geraakt wordt in een dergelijke intense connectie. Dan ga je je uiteindelijk vrij voelen van zo’n sterke verbinding, en sta je weer meer open voor een liefdevolle en aardse relatie. En fysiek contact of niet: elke toxische relatie is karmisch in de zin, dat je met de ander patronen uit ieders voorouderlijn herhaalt. Maar met de bedoeling om te helen. In kwantumperspectief beslaat de voorouderlijn ook jouw vorige levens, simpelweg omdat lineaire tijd niet bestaat en alles nú is (ik verken dit verder in het blog ‘Samen via narcisme naar gezonde relaties’). Maar bij zo’n pittig proces wil je een tijdsbestek horen:
Globaal tijdsbestek waarin mensen loskomen van een narcistische ex -
Hierbij kan ‘narcistische ex’ weer even goed een ouder, broer, zus of ander familielid zijn, of vriend/in, buur, baas, collega enzovoort. De duur van het herstel en loslaten van een toxische relatie varieert uiteraard naar onverwerkte toxische ‘voor(ouder)belasting’ en in hoeverre je leeft naar de hiervoor genoemde richtlijnen. Je hersteltijd is ook afhankelijk van de soort en duur van de toxische relatie. Reken op tenminste één à twee jaar om echt los te komen. Zelf vond ik de relaties met naaste familie het lastigst om van los te breken, omdat de aard van de relatie (broer/zus) de impact van het verraad vergroot. Dit geldt ook bij langdurig partnerschap. Bij andere familieleden en enkele decennialange vriendschappen viel het mij mee en was ik binnen één à twee maanden ‘los’. Het hangt ook af van hoe sterk je hoop en ‘fantasie-beeld’ van de relatie was: hoe mooier, hoe sterker je moet afkicken.
De eerste maanden zijn het zwaarst en val je het gemakkelijkst terug -vooral bij hooverpogingen (contact zoeken om jou te ‘testen’) door de toxische personen in kwestie. Je alleen voelen cq. emotionele eenzaamheid verzwakt je positie. De aanwezigheid van steunende mensen die je liefdevol bij de les houden, verhinderen je terugval. Ga je toch terug in een toxische relatie, vergeef en herstel je fout en zie het als de extra les die nodig was. Je maakt fouten door te doen. Het leven kan je daarná pas de feedback geven waarmee je verder kunt. Ook in de vorm van fijne relaties overigens: ik kreeg een fijne nieuwe vriendin in dezelfde tijd dat mijn hele toxische netwerk wegviel. De veilige en eerlijke relatie die ik met haar heb is een warm bad en is en was toen enorm helend. Daarna kwamen er steeds meer mooie vriendschappen bij. Ongekend fijn!
Wat gebeurt er met je emoties als je een toxische relatie wilt loslaten?
Het losmakingsproces van een giftige relatie brengt een golfpatroon van aanzwellende intense emoties en dan weer rustig verdriet met zich mee. Helend verdriet, diepe leegte, grote opluchting en vrijheid-blijheid, rauwe boosheid, diepe compassie, verscheurende twijfel en toxische schuldgevoelens wisselen elkaar af. Daarnaast is er de rouw om het verlies van het te positieve beeld dat je van de relatie en de toekomst met de toxische persoon had. En mis je gewoon de persoon in kwestie, omdat je ondanks alles ook liefde voelt of voelde voor hem of haar. Het is een emotionele achtbaan, met -als je ze bewust creëert!- gelukkig ook rustige momenten om even bij te komen. Het belangrijkste is te accepteren dat deze gevoelens tijd nodig hebben om te processen. Laat ze daarvoor wél toe: alleen dan komen ze uiteindelijk niet meer terug. Met één uitzondering: met toxische schuldgevoelens moet je korte metten maken -zie verder terug onder nummer 2.
Wat zijn de gevolgen van een giftige relatie loslaten voor je zelfvertrouwen?
Na de bekoeling van een giftige relatie heeft je zelfvertrouwen, dat al was aangetast, een laatste dreun gehad van de narcistische/toxische persoon in kwestie. Want die zal de schuld nog eens op jou afwentelen en jou naar eventuele gezamenlijke bekenden negatief afschilderen. Daarbij komt sowieso, dat je gedurende de relatie op zijn zachtst gezegd niet vaak bent bevestigd in jouw eigen goedheid, schoonheid, prestaties en andere positieve dingen die met jou samenhangen. Toxische mensen zijn jaloers en weinig gemeend complimenteus. Jouw gevoel van eigenwaarde is niet zelden ook actief ondermijnd. Het wakker worden gebeurt schoksgewijs en raakt je steeds enorm.
Schaam je niet dat je zo naadloos hebt meebewogen met toxische mensen: je was gegaslight, dus in feite gehersenspoeld. Dé basis voor bevrijding zijn de hierboven puntsgewijs opgesomde richtlijnen onder de rode kop “Welke stappen kun je nemen om een giftige relatie los te laten?” Daarmee pak je de regie over jouw leven terug, wat uiteindelijk de negatieve stemmen verstomt. Het is je snelste pad naar heelwording… en naarmate je je relatietrauma’s heelt, groeit je zelfvertrouwen gestaag. Dan communiceer je je wensen en grenzen ook steeds gemakkelijker, wat uiteindelijk je zelfvertrouwen onwankelbaar maakt. Je energetische uitstraling wordt puur en krachtig, net als je (nieuwe) relaties.
Is het normaal om angst te voelen bij het loslaten van een toxische relatie?
Ik mis mijn narcistische ex: hoe stop je het gemis, ook als je niet terug wilt?
‘Ik mis mijn narcistische ex’ is een verzuchting, die je niet vaak openlijk hoort… want het lijkt onlogisch. Schaam je niet als je dit regelmatig voelt na het sneuvelen van je relatie. En ook met andere verbroken toxische relaties dan met een partner is het heel normaal dat je de ander mist: een toxische moeder, vader en/of narcistische gezinsleden, familieleden of vrienden. Maar natuurlijk wil je graag van dit gemis af.
Je mist natuurlijk niet de pijn en manipulatie van de toxische mensen in kwestie. Je mist met hen wél de goede momenten, het -fijne-maar-niet-reële-toekomstperspectief en eventueel de goede kanten die je in een toxische voormalig dierbare ziet. De pijn en het moois, daartussen zit een gigantisch spanningsveld, waar je vrede mee moet krijgen. Je moet jouw cognitieve dissonantie oplossen, zoals het in de psychologie heet. Je zit in een hardnekkige mentale en emotionele spagaat, door deze tegenstrijdigheid in de mooie en pijnlijke kanten aan de toxische persoon en jullie relatie. Alles over deze dissonantie of spagaat en hoe je stopt met piekeren over de relatie, vind je in het e-book Ontruimingsbevel voor Ongenode Overblijvers.
Je komt er heel geleidelijk uit, door het verwerken van de emoties die opkomen en door jezelf telkens wanneer je twijfelt, te herinneren aan de nare eigenschappen en daden van de toxische persoon -waarvan je hopelijk een overzicht bijhoudt. Verder kun je de mooie momenten vooral zien als strategisch ingezet toneelspel. En ja, wie weet was het in het begin gemeend. Een mens is zelden door en door slecht en heeft ook mooie eigenschappen. Maar van liefde was geen sprake: dan zou zo iemand niet in staat zijn om jou pijnlijk te behandelen zonder excuses en oprechte inzet tot verbetering. Blijf bij de kille feiten, is wederom het beste advies om blijvende emotionele rust te krijgen.
Waarom blijf je zo vaak aan een narcist en de relatie terugdenken?
De hoofdreden is zoals hierboven gezegd, jouw cognitieve dissonantie over de narcistische persoon en ook over de relatie met hem of haar. Lees wat dit is en werk doelgericht aan het verminderen van jouw ‘spagaat’, dan kom je er steeds sneller uit.
Je kan ook in hun greep blijven vanwege hét kenmerk van toxische mensen: ze willen controle. Als ze jou niet meer in de buurt hebben, houden ze controle als jij blijft verlangen naar afronding of het zoveel mogelijk samen uitpraten. Je snapt: alles waar jij nog op hoopt, geeft hen nog energetische invloed. Ze onderdrukken bovendien hun slechte zelfbeeld met superieure gevoelens, die verhinderen dat ze hun aandeel in jouw pijn in jullie relatie erkennen. Laat staan verantwoordelijkheid nemen voor verbetering. Dus houden ze alles vaag naar jou toe. Accepteer dus dat de erkenning en excuses richting jou zullen uitblijven. En houd voor ogen, dat de relatie met de narcist/toxische persoon in feite uitzichtloos en onwerkbaar is. Werk constructief aan je eigen patronen: daarmee pak je de controle over jouw eigen leven. Dat is de meest effectieve weg uit de valse hoop op gezond contact met de ander, en de valse hoop op eerlijke afronding van de bekoelde relatie.
Daarnaast raken de goede dingen die je ongetwijfeld ook hebt ervaren, bepaalde behoeften in jou. Die hoeven niet door deze persoon te worden bevredigd, integendeel -feiten!- dat gebeurt juist niet -anders zou je wel terug gaan en blijven. Je voedt de connectie als je blijft fantaseren, dat deze persoon jouw verlangens vervult. Leid jezelf direct af met iets dat beter voor je is: bel een fijn contact, ga buiten flink bewegen of doe wat dan ook dat voor jou werkt, zodat je dit fantaseren snel stopt zodra je jezelf erop betrapt. Richt je op andere mensen voor je behoefte aan contact. Maar stel jezelf, en jouw behoeften, waarden en grenzen voorop!
Welke hulp is er bij je strijd met het loskomen van een narcistische ex?
Als je ondanks het toepassen van de genoemde tips erg worstelt met zware emoties, weerstand van de toxische persoon en/of je omgeving of vastloopt, dan is er gelukkig goede hulp. Reguliere therapie, EMDR, dan wel begeleiding door een coach of psycholoog kan je proces weer vlot trekken en de scherpe kanten eraf halen. Dit geldt ook voor lichaamsgericht werk, zeker als je vastloopt met zware emoties.
Een absolute must voor elke hulpverlener is persoonlijke ervaringsdeskundigheid met traumaverwerking en met toxische relaties! Dat geeft de grootste kans dat je niet nog meer gegaslight wordt -wat helaas erg vaak gebeurt door niet ervaringsdeskundige hulpverleners. Zeker als je ook neigt naar codependentie is hulp belangrijk. Dat is een relatiestijl die ook hardnekkige toxische patronen met zich meebrengt, die helaas even toxisch gedrag aantrekt. Ik ga nu niet in op de kenmerken van codependent gedrag. Maar ook zonder codependent gedrag, , zijn het jouw (on)bewuste overtuigingen die jouw gedrag een magneet voor toxische mensen maakt. Een goede begeleiding haalt die naar boven, zodat je die kunt veranderen. Ik help je graag en geef jou de volle aandacht en erkenning, en je next best steps, op drie manieren. Zie de overzichtspagina op de website, getiteld persoonlijke hulp.
Conclusie: loslaten is een pittig proces, maar je komt er blijvend beter uit
Loskomen van een toxische relatie vraagt veel inzet, zelfzorg en soms externe hulp. Verwacht geen snel herstel: zie het als een zelfhelende en -ontdekkende reis waarin jij voortaan op nummer één staat. Erken elke stap vooruit die je zet. Uiteindelijk kom je sterker en blijer dan ooit uit dit pittige bevrijdings- en helingsproces. Dan kijk je terug en wil je absoluut nóóit meer terug naar de toxische persoon! En ja, helaas merk je bij een relatiebreuk met een narcist ook, dat meer dan één relatie in je leven toxisch is. Je ontdekt wie integer en betrouwbaar is en wie niet. Er zullen nog meer relaties sneuvelen. Dat is ontluisterend, maar ook bevorderend voor het loskomen van de meest ‘zuigende’ toxische relaties. Jouw zelfliefde en eigenwaarde staan als een huis door deze snoeiharde levenslessen. Jij vertrouwt voortaan op je aangescherpte onderscheidingsvermogen en wordt steeds minder bang voor toxische confrontaties. En gaat die geleidelijk ook minder ervaren, omdat je steeds betere relaties gaat aantrekken.
